Informatie over Beetsterzwaag & omgeving
Links naar andere websites met informatie over Beetsterzwaag
Staten in Beetsterzwaag
-
Van Harinxmastate
Het gebouw werd in 1843 gesticht door Maurits Pico Diederik baron van Harinxma thoe Slooten, grietman van Smallingerland, in neoclassicistische stijl. Hij deed dit nadat hij zijn huis in Drachten had laten afbreken.
Het rechthoekige gebouw van twee bouwlagen onder een schildkap had toen een andere voorgevel. Het aantal ramen was hetzelfde als nu maar voor het iets uitspringende middengedeelte stond een diepe zuilenportiek dat bekroond was door een fronton. In 1877 werd het gebouw aan de noordzijde uitgebreid door architect H.R. Stoett uit Leeuwarden, die aan de oostzijde ook in passende stijl de koetsierswoning met stal bouwde.
In 1929 liet Maurits Pico Diederik jr, een kleinzoon van eerdergenoemde, de state verbouwen. Architect W. Gerretsen uit Arnhem verving toen het fronton door een attiek rondom en de ramen voorzag hij door een roedeverdeling van kleine ruiten. Deze elementen geven het gebouw een markante en unieke uitstraling. De kantonrechter Maurits Pico Diederik bewoonde met zijn vrouw het huis tot 1934 (het voormalig kantongerecht bevindt zich op korte afstand van de state, richting dorp).
Harinxmastate herbergt een belangrijke collectie familieportretten. De state is omgeven door een tuin in de landschapsstijl. Het huis is in bezit van Kyra Livia barones van Harinxma thoe Slooten en wordt door de familie bewoond.
Bron: Stichting Staten en Stinzen
-
Lauswolt
Fotografie:
Hij vroeg architect Samuel van Lunteren uit Utrecht om een herenhuis en een koetshuis met stal te ontwerpen. Het zou oorspronkelijk een gebouw van één bouwlaag op een souterrain worden maar al snel besloot hij om het gebouw van een verdieping te voorzien. De gevel naar de weg kreeg een grote erker over beide verdiepingen en een gevelbekroning met een klok. De uitbouw werd beneden van drie deuren voorzien. Aan weerszijden van de erker waren twee vensters op beide verdiepingen. Van Lunteren legde in 1871 ook de tuin aan en ontwierp de tuinmanswoning en de oranjerie. Augustinus woonde na zijn huwelijk in 1877 met zijn vrouw op het landhuis maar al in 1878 verkocht hij het aan zijn neef Reinhard baron van Harinxma thoe Slooten. De overlevering wil dat de verkoop na het uitzitten van het oudejaar en het rijkelijk nuttigen van drank heeft plaatsgevonden.
Reinhard moest ƒ 100.000 betalen. Hij bewoonde het gebouw tot 1928 met zijn huishoudster en twee kinderen. Zijn dochter Adriana, gehuwd met Jan Bieruma Oosting uit Oranjewoud, erfde het bezit. Zij liet het gebouw door architect Willem Gerretsen en de tuinaanleg door S. Voorhoeve wijzigen. Na haar dood kreeg het gebouw de huidige hotelfunctie. In 2007 werd Lauswolt ‘wereldberoemd’ vanwege de formatiegesprekken voor het kabinet Balkenende IV.
Bron: Stichting Staten en Stinzen
-
Lycklamahuis
Het gebouw werd in 1823 gesticht voor de weduwe van grietman Reinhard baron van Lynden en had oorspronkelijk maar één bouwlaag.
De volgende eigenaar, grietman jonkheer Jan Anne Lycklama à Nijeholt, woonde er vanaf zijn huwelijk in 1836 tot zijn overlijden in 1891. Hij liet het gebouw in 1857 van een verdieping voorzien en bouwde er een koetshuis naast. Zo ontstond het huidige gebouw met een sobere maar evenwichtige gevel. Aan weerszijden van de ingang zijn twee keer twee grote acht-ruits vensters geplaatst. Boven de deur is een fraai overhuifd balkon aangebracht, dat door twee keer twee zes-ruits vensters wordt geflankeerd. De vormgeving van de kroonlijst, de flinke kajuiten en de schoorstenen getuigt van grote zorgvuldigheid.
Lycklama kocht ook panden ter afbraak en percelen ter uitbreiding van het bezit aan. Zo zorgde hij ervoor dat het gebouw aan de achterzijde en aan de overkant over tuinen beschikte. Het huis bleef tot 1971 in het bezit van zijn nazaten. De naam Lycklamahuis is pas vanaf 1917 in gebruik.
Het gebouw met beneden een fraai betegelde kamer, is als gemeentehuis toegankelijk. De achterliggende tuin bezit aardige tuinkoepels. De overtuin met de oude druivenkas is ook een bezoek waard.
Dit is het geboortehuis van Tinco Lycklama à Nijeholt (1837 - 1900), die met zijn enorme collectie objecten uit het Midden-Oosten een museum inrichtte in Beetsterzwaag (Eysingahuis). Na zijn verhuizing legde hij er echter de basis mee voor het stadsmuseum van zijn nieuwe woonplaats, Cannes.
Bron: Stichting Staten en Stinzen
-
Lyndenstein
Lyndenstein verrees op de plaats van de state Nieuw Fockens. Het bezit van Livius Lycklama à Nijeholt, grietman van Opsterland, vererfde op Frans Godard van Lynden, eveneens grietman. Hij liet in 1821 Lyndenstein bouwen naar het ontwerp van Abraham Bruinsma, architect in Leeuwarden. Het gebouw kreeg twee bouwlagen op een souterrain, onder een hoge kap. De voorgevel werd zeven raamvakken breed met een vooruitspringend middengedeelte van drie ramen. Dit deel kreeg extra accenten zoals een zuilenportiek achter een brede trap, een balcon en een fronton.
Na de bouw van het huis werden de tuin en de overtuin aangelegd door tuinarchitect L.P. Roodbaard. Alleen in de overtuin is zijn schepping bewaard gebleven. Daar staat nog een 18de eeuws beeld van Neptunus van Ignatius van Logteren, afkomstig uit een vroegere aanleg. Achterin de tuin stond het inmiddels afgebrande prieel, de Turkse tent.
Na 1864 werd t huis betrokken door Reinhard baron van Lynden, zijn vrouw en dochter Cornelia. Lyndenstein vererfde in 1915 aan de naar hun vroeg gestorven dochter genoemde stichting om als kinderziekenhuis te dienen. Toen is het gebouw door de architecten Van Nieuwkerken gewijzigd. Het fronton is toen ‘opgetild’ om de uitbouw vanuit de zolder mogelijk te maken. Nu herbergt het gebouw een revalidatiecentrum. De overtuin is vrij toegankelijk.
Bron: Stichting Staten en Stinzen
Publicaties over Beetsterzwaag
-
Boek: Statig Beetsterzwaag, Parklandschap rond een Fries dorp
Foto & tekst: Uitgeverij Matrijs
Bij de Friese dorpen Beetsterzwaag en Olterterp ligt een uniek eeuwenoud parklandschap. Het landschap is ontstaan als ontginning vanuit het Koningsdiep. Momenteel bestaat het uit een afwisseling van eeuwenoude hooilanden, restanten van het vroegere veen- en heidelandschap, uitgestrekte bossen, waterpartijen en imposante lanen. Opvallend is de grote hoeveelheid landgoederen en buitenplaatsen. De statige huizen en parken hebben al eeuwenlang een grote aantrekkingskracht en bepalen de bijzondere kwaliteit van dit gebied.
Het boek Statig Beetsterzwaag. Parklandschap rond een Fries dorp kan gezien worden als een landschapsbiografie. Het ontstaan van het landschap wordt beschreven, net als de ontwikkeling van het dorp, de sociale verhoudingen tussen landgoedeigenaren en de lokale bevolking en de opkomst van het toerisme vanaf de negentiende eeuw. Bijzondere aandacht is er voor de landgoederen en buitenplaatsen zelf met hun karakteristieke parken en tuinen. Vijf eigenaren en beheerders komen aan het woord om hun visie op het landschap van Beetsterzwaag en Olterterp te geven. Eén ding staat vast, het is een prachtig gebied in Friesland waar we nog lang van kunnen genieten en waarbij de verbondenheid van inwoners en betrokkenen bij de instandhouding van dit cultuurhistorisch erfgoed tot op heden groot is.
Contact
Stichting Kunstweekend BeetsterzwaagCentraal gelegen
Beetsterzwaag
info@culturelehoofdstraat.nl
